Bakanlığın açıklamasında, 71 hava aracından 45’inin, Tayvan Boğazı’nda tarafların tesir alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz çizgisini geçtiği ve Tayvan’ın “Hava Savunma Tanımlama Bölgesi” (ADIZ) ilan ettiği alanda uçtuğu belirtildi. Açıklamada, 8 “SU-30”, 16 “J-10”, 4 “J-11”, 10 “J-16” savaş uçağı, 1 “Y-8 ASW” tipi deniz devriye uçağı, 2 “H-6” tipi bombardıman uçağı ve 1 “TB-001” tipi silahlı dronun Tayvan Boğazı’ndaki prestiji “orta çizgiyi” geçtiği, 1 “Y-9 EW” ve 1 “KJ-500” tipi erken ikaz uçağı ile 1 “Y-20” tipi tanker uçağının ADIZ’ın güney kısmına uçtuğu bilgisi verildi.
Ada etrafındaki uçuşlar ve gemi devriyelerinin, Çin ordusunun Tayvan lideri Tsai Ing-wen’in Orta Amerika ve ABD ziyaretlerinin akabinde başlattığı askeri tatbikata bağlı olduğu varsayım ediliyor. Çin Halk Kurtuluş Ordusunun (ÇHKO) Tayvan’ın bulunduğu bölgeden sorumlu Doğu Cephesi Komutanlığı, dün yaptığı açıklamada, Ada etrafında kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinin katıldığı müşterek askeri tatbikata başladığını duyurmuştu.
Müşterek Kılıç tatbikatı
Açıklamada, “Müşterek Kılıç” ismi verilen askeri tatbikatta ÇHKO’nun kara kuvvetlerine bağlı roket bataryalarının, donanmaya bağlı savaş gemileri ile karada konuşlu gemi savar sistemlerinin, hava kuvvetlerine bağlı savaş uçakları ile dronların ve roket kuvvetlerine bağlı güdümlü füze sistemlerinin yer aldığı bildirilmişti. Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikatın başlamasının ardından dün akşam saatlerine kadar 71 askeri hava aracı ve 9 geminin Ada etrafında görüldüğünü, Tayvan Boğazı’na ve ADIZ’a 45 sorti yapıldığını bildirmişti. Tatbikatın ikinci gününde birinci gündeki uçuşların ve gemi hareketlerinin tekrarlandığı kestirim ediliyor.
Tsai’nin ziyaretleri
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’ın lideri Tsai, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize’yi ziyaretleri öncesinde ve sonrasında ABD’ye “transit geçiş” gerekçesiyle gayrıresmi ziyaretlerde bulunmuştu. Tayvan lideri, 30 Mart’ta New York kentinde Hudson Enstitüsü tarafından düzenlenen toplantıya katılmış, 5 Nisan’da da California eyaletinin Simi Valley kentinde ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ve partiler ortası Kongre heyetiyle görüşmüştü.
Beijing idaresi, ziyaret nedeniyle ABD’yi protesto ederken Tsai’nin temaslarına aracılık eden iki kuruluşa ve yöneticilerine yaptırım uygulayacağını bildirmişti.
Pelosi’nin ziyareti de askeri tansiyona sebep olmuştu
ABD’nin önceki Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi’nin Ağustos 2022’de Tayvan’a yaptığı ziyaret, Washington ile Beijing ortasında krize yol açmıştı. Çin ordusu, ziyaretin akabinde Ada etrafında fiili abluka oluşturan askeri tatbikatlar düzenlerken, gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlarda Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü. Çin, ziyaretin akabinde Tayvan etrafındaki uçak ve gemi devriyelerini artırarak Tayvan Boğazı’nı ayıran prestiji “orta çizgi”yi geçtiği uçuşları sistemli hale getirmişti.
Çin’in topraklarının kesimi olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan ortasında iç savaşın akabinde ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor. Beijing, “Tek Çin” unsurunu vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik alakalar kurmasına, Birleşmiş Milletler ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik bağları kesmesini kural koşuyor.