Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı merkezi idare bütçe sonuçları, geçtiğimiz aylarda yapılan ek bütçe ile yıllık 461.2 milyar TL açık hedeflenen bütçede eylül prestijiyle bozulmanın başladığını gösterdi.
Bütçe bilgilerine nazaran eylül ayında geçen yılın tıpkı ayına kıyasla masraflar yüzde 101.8 aratarak 285.6 milyar lira, gelirler yüzde 75.5 artarak 206.9 milyar lira ve açık yüzde 233.4 artarak 78.6 milyar lira oldu. Faiz dışı istikrar de 45.5 milyar lira açık verdi. Tekrar datalara nazaran eylülde faiz hariç sarfiyat yüzde 98.2 artışla 252.4 milyar lira, faiz sarfiyatı yüzde 134.7 artışla 33.1 milyar lira, vergi geliri ise yüzde 81.4 artışla 173.5 milyar lira oldu. Birinci dokuz ayda ise masraf yüzde 92.2 artışla 2 trilyon 21 milyar lira, gelir yüzde 99.4 artışla 1 trilyon 975 milyar lira olurken 45.5 milyar lira açık oluştu. Birinci dokuz ayda faize 207.1 milyar lira ödenirken 1 trilyon 648 milyar liralık vergi toplandı. Bütçeyle ilgili öteki öne çıkan detaylar ise şöyle:
– Örtülü ödenekten eylülde 121.9 milyon TL, dokuz aylık periyotta ise 2.6 milyar lira harcama yapıldı.
– Hane halkı ve işletmelere yapılan transferler 160.3 milyar lira olan başlangıç ödeneğini aşarak birinci dokuz ayda 169.1 milyar liraya çıktı.
MALİYET 180 MİLYAR TL
– Kur muhafazalı mevduat (KKM) sisteminin bütçeye maliyeti mart ayından bu yana 84.8 milyar liraya ulaştı. Lakin bunun içerisinde şirketler için vazgeçilen kurumlar vergisi ile Merkez Bankası tarafından yapılan ödemeler yok. Bu bilgi yalnızca Hazine’den yapılan ödemeleri kapsıyor. Bunlar da eklendiğinde kur muhafazalı mevduatların kamuya şimdiye kadarki toplam maliyetinin 180 milyar liraya yaklaştığı iddia ediliyor.
– Bütçenin borç verme kaleminden BOTAŞ’a eylülde de 18 milyar lira aktarıldı. Yıl başından bu yana borç verme kaleminden yapılan transfer 114.8 milyar liraya ulaştı. BOTAŞ’a görevlendirme masrafları (görev zararları) kapsamında da yıl başından bu yana 5 milyar lira aktarılmıştı. Böylelikle bütçeden BOTAŞ’a yapılan aktarma 120 milyar liraya yaklaştı.